Skip to content
Φωτογραφία: Απόστολος Χριστόπουλος

Γραμμωτή νεροχελώνα

Mauremys rivulata
Ομοταξία: Ερπετά
Τάξη: Χελώνια
Οικογένεια: Geoemydidae
Φωτογραφία: Απόστολος Χριστόπουλος
Περιγραφή

Το χέλυο (καβούκι) είναι πεπλατυσμένο και το μήκος του συνήθως δεν ξεπερνά τα 24 εκατοστά. Τα θηλυκά είναι μεγαλύτερα από τα αρσενικά. Το χρώμα του χέλυου είναι καφέ-λαδί έως λαδί-πράσινο και στο λαιμό παρατηρούνται έντονες κίτρινες γραμμώσεις. Το πλάστρο (κοιλιακό καβούκι) είναι σκούρο κίτρινο έως μαύρο με σκούρες κηλίδες. Η ένωση του πλάστρου με το χέλυο γίνεται με τη γέφυρα, στην οποία προσαρτάται μια βουβωνική πλάκα σε κάθε πλευρά. Τα δάκτυλα είναι ενωμένα με νηκτική μεμβράνη. Τα αρσενικά διακρίνονται από τα θηλυκά από το κοίλο σχήμα του πλάστρου (επίπεδο ή κυρτό στα θηλυκά). Επίσης στα αρσενικά η ουρά είναι μακρύτερη και η αμάρα είναι τοποθετημένη πιο κοντά στο άκρο της.

Βασικά στοιχεία βιολογίας

Είναι ζώο ημερόβιο. Οι πληθυσμοί που ζουν σε ενδιαιτήματα τα οποία ξηραίνονται το καλοκαίρι μπορεί να εφαρμόζουν στρατηγική διαθέρισης, ενώ αυτοί που ζουν σε ψυχρότερες περιοχές μπορεί να πέφτουν σε χειμερία νάρκη. Ζει σε ποικιλία φυσικών ή ανθρωπογενών υδάτινων ενδιαιτημάτων, συνήθως με λασπώδη πυθμένα και πυκνή υδρόβια βλάστηση. Είναι είδος ανθεκτικό στη ρύπανση. Προτιμά τις εκβολές ποταμιών και ρυακιών, ενώ γενικά επιλέγει τα λιμνάζοντα ή χαμηλής ροής ύδατα. Το ζευγάρωμα ξεκινά από το φθινόπωρο και εντείνεται την άνοιξη. Τα θηλυκά γεννούν συνήθως δύο φορές το χρόνο. Είναι παμφάγο είδος και τρέφεται ευκαιριακά με φυτική ύλη, ασπόνδυλα, αμφίβια, ψάρια, ακόμα και ψοφίμια. Τα νεαρά άτομα είναι περισσότερο σαρκοφάγα, ενώ με την πάροδο του χρόνου στρέφονται περισσότερο σε τροφές φυτικής προέλευσης.

Εξάπλωση

Στην Ελλάδα εξαπλώνεται σε όλη την ηπειρωτική χώρα, την Πελοπόννησο, τα νησιά του Ιονίου, την Εύβοια, στα περισσότερα νησιά του Αιγαίου (εφόσον διαθέτουν κατάλληλα υγροτοπικά ενδιαιτήματα), την Κρήτη και τη Γαύδο.

Καθεστώς Προστασίας και Κινδύνου

Περιλαμβάνεται στη Σύμβαση της Βέρνης (Παράρτημα II και Αναθεωρημένο Παράρτημα Ι του Ψηφίσματος 6 του 1998) ως Mauremys caspica και στα Παραρτήματα II και IV της Οδηγίας των Οικοτόπων (92/43/ΕΟΚ), ενώ προστατεύεται και από την ελληνική νομοθεσία (ΠΔ 67/81). Χαρακτηρίζεται ως Μειωμένου Ενδιαφέροντος (LC), τόσο από την IUCN (2020), όσο και από το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας (2009). Αν και πρόκειται για ιδιαίτερα ανθεκτικό είδος, απειλείται από την αποξήρανση των ενδιαιτημάτων του, ενώ ορισμένοι πληθυσμοί δέχονται πίεση λόγω του ανταγωνισμού με το εισβλητικό είδος Trachemys scripta.

Χάρτης επιβεβαιωμένης παρουσίας
Γραμμωτή νεροχελώνα
Κατεβάστε την κατανομή του είδους (αρχείο kml, Google Earth)